Przepisy dotyczące zarządu sukcesyjnego weszły w życie 25 listopada 2018 roku. Wprowadza je ustawa z dnia 5 lipca 2018 roku o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej. Jednocześnie zmienione zostały regulacje przepisów podatkowych.
Cel zarządu sukcesyjnego.
Oczywistym i podstawowym celem wprowadzenia przepisów dotyczących zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwem jest zapewnienie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa po śmierci właściciela.
Zatem do polskiego porządku prawnego wprowadzone zostało przedsiębiorstwo w spadku. Przedsiębiorstwo w spadku to wszystkie składniki materialne i niematerialne, które stanowiły mienie przedsiębiorcy i były przez niego wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej – a zatem zarząd sukcesyjny nie dotyczy całości spadku po zmarłym przedsiębiorcy, a jedynie tej jego części, która była wykorzystywana do prowadzenia przedsiębiorstwa.
Osobę, która zostanie zarządcą sukcesyjnym może wskazać za swojego życia przedsiębiorca. Może również zastrzec, iż zarządcą zostanie wskazany wcześniej prokurent. Istotne jest, że zarządcę może wskazać nie tylko przedsiębiorca. Gdyby nie zdążył tego uczynić przed śmiercią to po jego śmierci zarządcę może ustanowić również
- małżonek ( o ile przysługują mu udziały w przedsiębiorstwie);
- spadkobiercy ustawowi, którzy nabyli spadek
- spadkobiercy testamentowi oraz zapisobiercy windykacyjni, którzy nabyli udział w przedsiębiorstwie.
Powyższe osoby mogą powołać zarządcę sukcesyjnego w terminie 2 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy. Inaczej mówiąc uprawnienie to wygasa z upływem 2 miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy.
W przypadku, gdy jest kilku spadkobierców, to do powołania zarządcy konieczna jest zgoda osób, którym łącznie przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku większy niż 85/100. Taka forma ustanowienia zarządcy sukcesyjnego wymaga formy aktu notarialnego.
Zakres działalności zarządcy sukcesyjnego.
Zarządca sukcesyjny prowadzi przedsiębiorstwo w spadku pod dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodatkowym oznaczeniem „w spadku”. Zarządca sukcesyjny obejmuje zobowiązanie do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku oraz umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa.Zarządca sukcesyjny może zatem uczestniczyć w postępowaniach sądowych, administracyjnych, podatkowych i sądowo-administracyjnych w sprawach wynikających z wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.Zarządca sukcesyjny działa w imieniu własnym, ale na rachunek właściciela przedsiębiorstwa w spadku.
Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu dokonuje tylko za zgodą wszystkich właścicieli przedsiębiorstwa w spadku – w przypadku zaś barku takiej zgody za zezwoleniem sądu.
Właściciele przedsiębiorstwa w spadku posiadają możliwość uczestniczenia w zyskach z tego przedsiębiorstwa. Są oni również zobowiązani do uczestnictwa w stratach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku.
Zarząd sukcesyjny może wygasnąć z mocy prawa z przyczyn wskazanych w ustawie (np. po upływie dwóch miesięcy od śmierci przedsiębiorcy wskutek nieprzyjęcia spadku przez żadnego ze spadkobierców). Co do zasady zarząd sukcesyjny wygasa z upływem dwóch lat od dnia śmierci przedsiębiorcy. Najdłuższy możliwy okres trwania zarządu sukcesyjnego to pięć lat od dnia śmierci przedsiębiorcy, jest on jednak uzależniony od stwierdzenia przez sąd występowania ważnych przyczyn uzasadniających jego przedłużenie.
Warto również wskazać, że ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej reguluje przesłanki przejmowania koncesji, zezwoleń, licencji oraz pozwoleń wydanych wobec przedsiębiorcy jednoosobowego. Stosunkowo szeroka grupa przypadków, w których sukcesja tych decyzji jest dopuszczalna, pozwala na zapewnienie ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa w spadku.
W związku ze stałą obsługą przedsiębiorców Wspólnicy Kancelarii są doskonale przygotowani do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego.
Jacek Wasilewski
Specjalizuje się w reprezentacji Klientów (i to zarówno indywidualnych jak i instytucjonalnych) w sporach z zakresu ubezpieczeń osobowych i majątkowych, a w szczególności odpowiedzialności cywilnej. Poza tym w obszarze jego zainteresowań znajduje się szeroko rozumiane prawo rodzinne.